شنا یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین ورزش‌ها در جهان است که در سطح تفریحی، آموزشی و حرفه‌ای انجام می‌شود. برای حفظ نظم، ایمنی و رقابت منصفانه، مقررات و قوانین مشخصی در این ورزش وجود دارد. این مقررات شامل قوانین مسابقات بین‌المللی، استانداردهای ایمنی و راهنمایی‌های عمومی برای شناگران است. در ادامه به بررسی جامع مقررات شنا می‌پردازیم.
1. مقررات مسابقات شنا
الف) قوانین فدراسیون جهانی شنا (FINA)
FINA (Fédération Internationale de Natation) بالاترین نهاد جهانی در زمینه شنا است که مقررات و استانداردهای مسابقات بین‌المللی را تعیین می‌کند. مهم‌ترین مقررات FINA عبارتند از:
استخر مسابقه:
طول استخر باید دقیقاً 50 متر باشد (برای استخرهای المپیک).
عمق استخر حداقل 2 متر است.
خطوط جداکننده بین خطوط شنا باید به خوبی نصب شوند تا از اختلال در حرکت شناگران جلوگیری کنند.
شروع مسابقه:
شناگران باید روی بلوک‌های شروع (Starting Blocks) قرار بگیرند.
هر نوع حرکت پیش از سیگنال شروع (False Start) منجر به رد شدن شناگر از مسابقه می‌شود.
سبک‌های شنا:
کرال سینه (Freestyle): هیچ محدودیتی در استایل شنا وجود ندارد، اما بیشتر شناگران از سبک کرال سینه استفاده می‌کنند.
شنا پروانه (Butterfly): حرکت دست‌ها باید همزمان و متقارن باشد.
شنا کرال پشت (Backstroke): شناگر باید روی پشت شنا کند و فقط در زمان چرخش مجاز به خم شدن است.
شنا قورباغه (Breaststroke): حرکت دست‌ها و پاها باید همزمان و متقارن باشد.
شنا ترکیبی (Medley): شامل چهار سبک شنا به ترتیب کرال پشت، شنا قورباغه، شنا پروانه و کرال سینه.
چرخش و رسیدن به انتهای مسیر:
در تمام سبک‌های شنا، شناگران باید به صورت صحیح به دیوار استخر برسند و چرخش را انجام دهند.
در سبک کرال پشت، شناگر می‌تواند در هنگام چرخش به طور موقت از پشت به شکم بچرخد.
لباس و تجهیزات:
لباس شنا باید از مواد طبیعی و بدون خاصیت افزایش سرعت ساخته شود.
استفاده از کلاه شنا الزامی است.
شناگران نباید از وسایل کمکی مانند بالشتک‌های شنا استفاده کنند.
تعیین برنده:
برنده مسابقه بر اساس زمان ثبت‌شده توسط ساعت الکترونیکی تعیین می‌شود.
در صورت برابری زمان، رتبه‌بندی بر اساس تصمیم داوران انجام می‌شود.
2. مقررات ایمنی در شنا
الف) ایمنی در استخرها
عمق استخر:
استخرهای عمومی باید علامت‌گذاری مناسبی برای عمق داشته باشند.
شناگران باید از ورود به مناطق عمیق استخر اجتناب کنند مگر اینکه مهارت کافی داشته باشند.
مراقبت از کودکان:
کودکان باید همیشه تحت نظارت بزرگسالان باشند.
استفاده از کمربند شنا برای کودکان مبتدی الزامی است.
جلوگیری از واژگونی:
شناگران نباید روی لبه‌های استخر بایستند یا از آن‌ها پرید.
استفاده از سکوها و تخته‌های شیرجه باید تحت نظارت متخصصان انجام شود.
مواد شیمیایی:
غلظت کلر و pH آب استخر باید به‌طور منظم کنترل شود.
شناگران باید قبل از ورود به استخر، دوش بگیرند تا آلودگی آب کاهش یابد.
ب) ایمنی در محیط‌های طبیعی
دریاها و رودخانه‌ها:
شناگران باید از جریان‌های آب، امواج و جزر و مد آگاه باشند.
استفاده از کلاه شنا و لباس‌های ضدسرما برای محافظت از بدن الزامی است.
زمان شنا:
شنا در شب یا در ساعاتی که نور کافی وجود ندارد، خطرناک است.
شناگران باید همیشه به صورت گروهی و در مکان‌های مطمئن شنا کنند.
شرایط آب و هوا:
شنا در هوای طوفانی یا بارانی خطرناک است.
در صورت وجود صاعقه، شناگران باید فوراً از آب خارج شوند.
3. مقررات آموزش شنا
الف) دوره‌های آموزشی
سطح مبتدی:
آموزش نحوه تنفس صحیح در آب.
آموزش شنا قورباغه و کرال سینه به عنوان ساده‌ترین استایل‌ها.
تمرین‌های شناور ماندن و تعادل در آب.
سطح متوسط:
آموزش سبک‌های پیشرفته‌تر مانند کرال پشت و شنا پروانه.
آموزش چرخش و رسیدن به دیوار استخر.
سطح حرفه‌ای:
آموزش تکنیک‌های پیشرفته برای مسابقات.
تمرکز بر سرعت، استقامت و هماهنگی حرکات.
ب) نکات ایمنی در آموزش:
مربیان باید همیشه در کنار شناگران مبتدی باشند.
استفاده از تجهیزات کمکی مانند تخته شنا و کمربند شنا الزامی است.
شناگران باید قبل از شروع تمرین، گرم‌کردن کافی انجام دهند.
4. مقررات ورزش‌های آبی مرتبط
الف) واترپلو:
شناگران باید قوانین مربوط به تماس فیزیکی و ضربه‌زنی را رعایت کنند.
توپ باید به صورت قانونی منتقل شود و هیچ نوع تقلبی مجاز نیست.
ب) شیرجه:
شیرجه‌کنندگان باید از سکوهای استاندارد استفاده کنند.
حرکات شیرجه باید به صورت هماهنگ و بدون خطر انجام شوند.
ج) هیدروتراپی:
استخرهای درمانی باید دارای دمای مناسب و سیستم‌های تصفیه آب باشند.
شناگران باید تحت نظر متخصصان فیزیوتراپی باشند.
5. نتیجه‌گیری
مقررات شنا شامل قوانین مسابقات، استانداردهای ایمنی و راهنمایی‌های آموزشی است که هدف آن‌ها حفظ نظم، ایمنی و رقابت منصفانه است. رعایت این مقررات نه تنها به بهبود عملکرد شناگران کمک می‌کند، بلکه از بروز حوادث و مشکلات جلوگیری می‌کند. هر شناگری، چه در سطح تفریحی و چه در سطح حرفه‌ای، باید این مقررات را بشناسد و به دقت رعایت کند.